Yeni Doğan Buzağılarda Bakım

Yeni doğmuş buzağılar içinde bulundukları çevre koşullarına uyum sağlayana kadar önemli güçlüklerle karşılaşabilmektedirler. Bu dönemi sağlıklı bir şekilde atlatabilmek ve buzağılara yardımcı olabilmek için özel dikkat göstermek gereklidir. Hayatın ilk birkaç haftalık kritik dönemini atlatan buzağıların yaşama sansı da önemli ölçüde artmış olur. Yüne de ilk üç aylık dönemde buzağı kayıpları işletmedeki şartlara göre % 20' ye kadar vardığı görülmektedir. Buzağılar, geleceğin ana ve babaları olduklarından buzağı kayıpları işletmelerin geleceğini de tehlikeye düşürebilir. Süt sığırcılığında verimlilik dönemi ilk buzağılama ile başladığından dolayı bu zamana kadar genç hayvanlar yalnızca tüketici konumundadırlar. Bu durum, bazı işletmelerde onların ihmal edilmesine yada gerekli özenin gösterilmemesine sebep olabilir.

Buzağının her türlü hastalık etkeninden uzak bir ortamda doğması sağlanmalıdır. Temiz ve bol altlıklı bir doğum bölmesi bu amacı karşılayabilir. Büyük sürülerde aynı doğum bölmesinde ard arda birçok doğum yaptırmak zorunda kalınabileceğinden doğum bölmesi yeterince temizlenmemesi durumunda ortamda hızla üreyen zararlı mikroorganizmalar ve özellikle septisemi etkileri buzağılarda önemli kayıplara neden olurlar. Bu nedenle doğum bölmelerinin temizliğine çok özen göstermek gereklidir.

İnekler genellikle herhangi bir yardıma gerek duymadan doğumlarını yaparlar. Doğum zamanının uzaması ile buzağının hayati tehlikeye girebilecek durumlarda doğuma yardım faydalı olur. Pozisyon tersliği gibi daha tehlikeli hallerde ise veteriner hekim müdahalesi gerekli olur.Doğumdan hemen sonra inek, yavrusunu yalamaya başlar. Yalama bir yandan buzağının kurumasını, diğer yandan da kan dolaşımını ve solunumunu kolaylaştırır. Eğer inek bu yalama işini yapmaz ya da yapamaz ise buzağının ağız ve burun dolaylarındaki membran ve mukoz maddeler temizlenmeli vücudu temiz ve kuru bir bezle ovularak kurutulmalıdır. Yeni doğan buzağıların göbek kordonu, enfeksiyon etkenlerinin vücuda girmesi için çok uygun bir yoldur. Bu nedenle doğumdan sonra hemen, göbek kordonu hemen tentürdiyot ile dezenfekte edilmeli göbek kordonu bağlanmalıdır. Aksi halde apse ve ödem problemleri ortaya çıkabilir. Birkaç gün sonra kurumuş olan fazlalığı kesilebilir.

Yeni doğan buzağı genellikle birkaç saat içerisinde ayağa kalkar ve anasını emmeye çalışır. Buzağı emmeden önce ananın memesi ılık sabunlu su ile yıkanmalı durulanmalı ve temiz bir bez ile kurulanmalıdır. Yeni doğan buzağı hastalık etkenlerine karşı çok duyarlıdır. Vücudunda sahip olduğu antikor miktarı kendisini hastalıklardan koruyacak düzenin ancak %10-20 si kadardır. Ananın memesinin temizlenmesi bu nedenle yararlı, hatta gereklidir. Anasının ağız yada kolostrum diye adlandırılan ilk sütü buzağının hastalıklara karşı direncini artıracak zengin antikorlara sahiptir. Buzağı bu ağız sütünü ilk dört saat içinde mutlaka almalıdır. Güç doğumlardan sonra yada buzağının güçsüz olduğu durumlarda buzağı anasını ememez ise inek sağılıp ağız sütü emzikle buzağıya içirilmelidir.